Podnoszenie kultury bezpieczeństwa w oparciu o filozofię HOP

PROGRAM:

Wprowadzenie do filozofii HOP – przełom w myśleniu o bezpieczeństwie

• Wprowadzenie: Krótkie powitanie, przedstawienie celów warsztatu i oczekiwań uczestników.
• Tradycyjne podejście do bezpieczeństwa: Skupienie na statystykach, procedurach i karaniu za błędy. Omówienie jego ograniczeń.
• Geneza i założenia filozofii HOP: Czym jest HOP? Dlaczego powstała? Kluczowe koncepcje: ludzie są źródłem rozwiązań, błędy są nieuniknione, kontekst ma znaczenie.
• Podejście systemowe vs. podejście indywidualne: Dlaczego systemy zawodzą i jak to wpływa na ludzkie działanie.

Cele: Zrozumienie różnic między tradycyjnym podejściem do bezpieczeństwa a filozofią HOP, uświadomienie sobie, dlaczego ludzki błąd jest punktem wyjścia do głębszej analizy.

Ćwiczenia rozwijające umiejętności:

Ćwiczenie: „Moja perspektywa błędu”
Przebieg: Uczestnicy indywidualnie (5 min) zapisują na karteczkach trzy sytuacje (np. z pracy, z życia), w których popełnili błąd lub byli świadkami błędu. Następnie krótko (max 2 zdania) opisują, jak zareagowali lub jak zareagowano na ten błąd oraz, co według nich było jego prawdziwą przyczyną. Dyskusja w parach (10 min), a następnie krótka dyskusja na forum (15 min) z naciskiem na identyfikację systemowych (nie ludzkich) przyczyn.
Umiejętności rozwijane: Samorefleksja, empatia, krytyczne myślenie, dostrzeganie przyczyn systemowych.

Ćwiczenie: „Tradycyjny vs. HOP – co się zmienia?”
Przebieg: Dzielimy grupę na małe zespoły (4-5 osób). Każdy zespół otrzymuje 3-4 typowe stwierdzenia lub sytuacje związane z bezpieczeństwem (np. „Pracownik X popełnił błąd, należy go ukarać”, „Kluczem do bezpieczeństwa są sztywne procedury”, „Po incydencie trzeba znaleźć winnego”). Zespoły mają za zadanie przekształcić te stwierdzenia lub zaproponować inne podejście do sytuacji, zgodnie z filozofią HOP. Prezentacja i dyskusja (20 min).
Umiejętności rozwijane: Myślenie krytyczne, perspektywa systemowa, analiza problemów, kreatywność w poszukiwaniu rozwiązań.

Ćwiczenie: „Zaczynamy od człowieka – burza mózgów”
Przebieg: Moderator przedstawia fikcyjny, ale typowy incydent bezpieczeństwa (np. małe uszkodzenie sprzętu z winy pracownika). Na tablicy tworzy dwie kolumny: „Tradycyjne pytanie (Kto zawinił?)” i „Pytanie w duchu HOP (Co zawiodło w systemie, że to się stało?)”. Uczestnicy w małych grupach (15 min) generują jak najwięcej odpowiedzi na pytanie z drugiej kolumny. Prezentacja i krótka dyskusja (10 min).
Umiejętności rozwijane: Myślenie przyczynowo-skutkowe, identyfikacja czynników kontekstowych, współpraca, poszukiwanie rozwiązań systemowych.
Kluczowe Zasady HOP i zmiana perspektywy

• Omówienie 5 zasad HOP
• Rola lidera w kulturze HOP: Jak lider wpływa na bezpieczeństwo i jak powinien działać.
• Przykłady z przemysłu: Case study zastosowania HOP (krótkie przykłady).

Cele: Dogłębne poznanie pięciu fundamentalnych zasad HOP i ich zastosowanie w codziennej praktyce zarządczej, zrozumienie roli lidera w budowaniu kultury bezpieczeństwa HOP.

Ćwiczenia rozwijające umiejętności:

Ćwiczenie: „Scenariusze zasad HOP”
Przebieg: Grupa zostaje podzielona na 5 zespołów. Każdy zespół otrzymuje opis jednej zasady HOP i krótki scenariusz z życia organizacji (różne dla każdego zespołu). Zadaniem zespołu jest omówienie, jak zastosować tę zasadę w danym scenariuszu i jakie działania by podjęli. Prezentacja i dyskusja (30 min).
Umiejętności rozwijane: Analiza sytuacji, aplikacja wiedzy, argumentacja, praca zespołowa.

Ćwiczenie: „Lider HOP – zestaw wartości i zachowań”
Przebieg: Uczestnicy indywidualnie (5 min) zapisują na flipcharcie/kartkach po 3 cechy/zachowania, które według nich powinien przejawiać lider, aby budować kulturę HOP. Następnie w parach (10 min) omawiają swoje propozycje. Na koniec burza mózgów na forum (15 min) i stworzenie wspólnej listy najważniejszych cech lidera HOP.
Umiejętności rozwijane: Samoświadomość, definiowanie ról, strategiczne myślenie o przywództwie, współpraca.

Ćwiczenie: „Od powierzchni do korzeni – drążenie przyczyn”
Przebieg: Moderator przedstawia prosty, powierzchownie zdiagnozowany incydent (np. „pracownik zapomniał założyć rękawic ochronnych”). Zespół, pracując wspólnie na flipcharcie (20 min), stosuje technikę „5 Why” (lub podobną) do zadawania kolejnych pytań, aby dotrzeć do ukrytych przyczyn systemowych (np. „Dlaczego zapomniał? Bo się spieszył. Dlaczego się spieszył? Bo miał za dużo zadań. Dlaczego miał za dużo zadań? Brak optymalizacji procesów.”). Dyskusja (10 min).
Umiejętności rozwijane: Analiza przyczyn źródłowych, problem solving, myślenie analityczne, systemowe.
Komunikacja i informacja zwrotna w kulturze HOP

• Komunikacja bez obwiniania: Jak rozmawiać o błędach w sposób, który sprzyja uczeniu się, a nie ukrywaniu.
• Skuteczna informacja zwrotna: Modele i techniki udzielania feedbacku, który motywuje do zmiany i rozwoju.
• Aktywne słuchanie i zadawanie pytań: Narzędzia do lepszego zrozumienia perspektywy pracownika.
• Rola kultury zaufania: Dlaczego zaufanie jest fundamentem otwartej komunikacji o bezpieczeństwie.

Cele: Rozwinięcie umiejętności efektywnej komunikacji i udzielania konstruktywnej informacji zwrotnej, niezbędnych do uczenia się na błędach, zrozumienie roli zaufania w otwartej komunikacji.

Ćwiczenia rozwijające umiejętności:

Ćwiczenie: „Rozmowa po incydencie – scenki”
Przebieg: Przygotowujemy 3-4 krótkie scenki (po 5-7 minut), w których lider rozmawia z pracownikiem po incydencie bezpieczeństwa (np. drobne uszkodzenie mienia, pominięcie kroku w procedurze). Uczestnicy odgrywają role (lider, pracownik). Po każdej scence, pozostała grupa udziela informacji zwrotnej na temat komunikacji, skupiając się na tym, czy rozmowa sprzyjała otwarciu i uczeniu się.
Umiejętności rozwijane: Komunikacja werbalna, komunikacja niewerbalna, aktywne słuchanie, zadawanie pytań, zarządzanie emocjami, empatia.

Ćwiczenie: „Feedback dla uczącego się”
Przebieg: Każdy uczestnik otrzymuje kartkę z opisem fikcyjnej sytuacji (pozytywnej lub wymagającej poprawy), którą zaobserwował u „kolegi/koleżanki z pracy”. Następnie w parach (15 min) praktykują udzielanie sobie nawzajem informacji zwrotnej, korzystając z wcześniej przedstawionego modelu. Po ćwiczeniu krótka refleksja grupowa.
Umiejętności rozwijane: Precyzja w komunikacji, konstruktywna krytyka, wzmacnianie pożądanych zachowań, modelowanie rozmów.

Ćwiczenie: „Karta zaufania w zespole”
Przebieg: Zespoły (4-5 osób) otrzymują dużą kartę podzieloną na dwie kolumny: „Buduje zaufanie w zespole (w kontekście bezpieczeństwa)” i „Niszczy zaufanie w zespole (w kontekście bezpieczeństwa)”. Zespoły zapisują swoje pomysły (15 min), a następnie prezentują je na forum (10 min). Podkreślenie roli zaufania w otwartej komunikacji o błędach.
Umiejętności rozwijane: Analiza kultury organizacyjnej, budowanie relacji, świadomość wpływu własnych działań na innych.
Praktyczne Narzędzia HOP w działaniu

• Podejście Just Culture: Jak rozróżniać błędy ludzkie od zaniedbań i celowego naruszenia zasad? Znaczenie sprawiedliwej reakcji.
• Nauka z wydarzeń: Proces analizy incydentów w duchu HOP (bez obwiniania, z naciskiem na uczenie się).
• Proaktywne działania: Obserwacje zachowań, identyfikacja słabych punktów w systemie zanim dojdzie do incydentu.
• Wspólne tworzenie rozwiązań: Angażowanie pracowników w proces poprawy bezpieczeństwa.

Cele: Zapoznanie uczestników z wybranymi praktycznymi narzędziami HOP i ich zastosowaniem do podnoszenia bezpieczeństwa, rozwijanie umiejętności proaktywnego zarządzania ryzykiem.

Ćwiczenia rozwijające umiejętności:

Ćwiczenie: „Linia sprawiedliwości – analiza decyzji”
Przebieg: Moderator przedstawia 3-4 scenariusze incydentów, które mogą mieć różne podłoże (nieumyślny błąd, błąd oparty na procedurze, celowe naruszenie, zaniedbanie). Zespoły (15 min) mają za zadanie określić, czy incydent wynikał z błędu ludzkiego, zaniedbania czy celowego naruszenia, i jaką reakcję by podjęły, bazując na zasadach Just Culture (np. wsparcie, szkolenie, poprawa procedury, konsekwencje dyscyplinarne). Prezentacja i dyskusja (15 min).
Umiejętności rozwijane: Ocena sytuacji, etyczne podejmowanie decyzji, analiza ryzyka, znajomość zasad Just Culture.

Ćwiczenie: „Uczymy się od linii frontu – obserwacja HOP”
Przebieg: Uczestnicy w parach (15 min) otrzymują krótką instrukcję do obserwacji (np. „obserwuj zachowanie pracowników przy stacji kawowej” lub „obserwuj proces logowania do systemu”). Chodzi o to, aby nie oceniać ludzi, ale obserwować procesy i potencjalne czynniki, które mogą prowadzić do błędów (np. niewygodny dostęp, brak informacji, presja czasu). Następnie dzielą się swoimi obserwacjami, koncentrując się na systemowych przyczynach. (W wariancie online – można pokazać krótkie video z fragmentem procesu).
Umiejętności rozwijane: Obserwacja, analiza procesów, proaktywne myślenie o bezpieczeństwie, identyfikacja ryzyk, świadomość sytuacyjna.

Ćwiczenie: „Burza mózgów – jak włączyć pracowników do rozwiązań?”
Przebieg: Na dużej kartce/flipcharcie wpisujemy „Jak możemy włączyć pracowników w poprawę bezpieczeństwa?”. Zespoły (15 min) generują jak najwięcej pomysłów, np.: regularne spotkania bezpieczeństwa, tworzenie „komitetów bezpieczeństwa” z pracownikami, anonimowe zgłaszanie ryzyk, „bezpieczne skrzynki pomysłów”. Dyskusja i wybór najlepszych 3 pomysłów.
Umiejętności rozwijane: Angażowanie zespołu, partycypacja, innowacyjność, planowanie działań, współpraca.
Podsumowanie warsztatu i zakończenie

• Pytania i odpowiedzi: Czas na otwartą dyskusję i rozwianie ostatnich wątpliwości.
• Główne wnioski: Podsumowanie kluczowych wiadomości z warsztatu.
• Plan działania: Zachęcenie uczestników do wdrożenia 1-2 konkretnych działań w swoich zespołach.

WYKŁADOWCĄ NA SZKOLENIU BĘDZIE:

Doskonały trener, cierpliwy i mądry coach ICF, ekspert w dziedzinie zarządzania, doświadczony konsultant największych firm w Polsce.
Dyplomowany trener Master Business Trainer i Ignite Trainer. Trener Standardu HRD BP. Posiada bogate i unikalne doświadczenie w dziedzinie zarządzania strategicznego, zarządzania zespołami pracowników, zarządzania projektami, które zdobywał w pracy w kraju i za granicą jako menedżer, trener, doradca i coach. Był odpowiedzialny za budowę procedur i narzędzi do oceny opłacalności projektów rozwojowych, analizę potencjału przedsiębiorstw, tworzenie modeli biznesowych i biznes planów.

Pracuje indywidualnie z menedżerami, pomaga im odkryć i rozwijać wewnętrzny potencjał, pracować nad obszarami wymagającymi wsparcia i rozwoju (Corporate coaching, Executive coaching).

Wspiera Zarządy w opracowaniu i wdrażaniu strategii firmy, projektowaniu działań przynoszących rozwój organizacji, buduje zaangażowanie pracowników w realizację celów firmy. Pracuje z wykorzystaniem metod 360’ 180’ AC/DC.

Przez ponad 15 lat zarządzał zespołami i był trenerem wewnętrznym w firmie Onet.pl i Zumi.pl, gdzie wdrażał autorskie programy z zakresu zarządzania, negocjacji, budowania zespołów, a także wykorzystania technik wywierania wpływu i skutecznej argumentacji (1500 godzin praktycznych szkoleń i warsztatów).

Specjalizuje się w doradztwie i szkoleniach z zakresu: rozwoju pracowników i skuteczności osobistej w działaniu, zarządzania przez cele, podnoszenia efektywności zespołów, rozwoju kompetencji miękkich, zarządzania motywacyjnego, komunikacji kierowniczej w organizacji, analizy potrzeb szkoleniowych, mediów społecznościowych w biznesie.

Ma doświadczenie i własne unikalne rozwiązania służące do opisu stanowisk pracy i wartościowanie pracy, ocen pracowniczych, zarządzania kompetencjami i budowania ścieżek karier, rozwój kompetencji pracowniczych na wszystkich poziomach organizacji.

Do kluczowych klientów realizowanych projektów doradczych i szkoleniowych należą m. in.:

PKP Intercity, Bank BPH, Shell Polska, Blumenbecker Polska, Lewiatan, Malinowe Hotele Medica Spa, Hotele Campanile, ME Polska, Grupa Onet, Spółdzielcza Grupa Bankowa, Zumi.pl, Zrzeszenie Banków Spółdzielczych.

Doświadczenie zawodowe oraz profesjonalizm potwierdzone są licznymi referencjami od klientów.

Opinie o pracy z Trenerem:

Z Wojtkiem pracowaliśmy nad moją motywacją od miesiąca bodajże września. Nie piszę o Nim w czasie przeszłym, ponieważ wiem, że jeszcze będziemy się spotykać, a ja będę czerpał z Jego mądrości garściami. Tak…Wojtek jest bardzo mądrym człowiekiem, myślę człowiekiem sukcesu, takim z którego chciałbym i biorę przykład na co dzień. Moje życie mógłbym podzielić na 2 etapy: niewiedzy (sprzed poznania Wojtka) oraz pewnego obudzenia mnie ( już w trakcie naszych sesji). Pracowaliśmy nad motywacją, planowaniem (zarządzaniem czasem), celami oraz wykorzystaniem w pełni swoich możliwości. Słuchający wnikliwy obserwator, z taktem i klasą naprostowywał we mnie rzeczy, z którymi błądziłem. Myślę, że mentalnie jestem już w innym miejscu co jest zasługą Wojtka. W pełni rekomenduję Go, polecając wszystkim, którzy pragną „obudzenia”. A Wojtek jest w tym profesjonalistą. Dziękuję!

METODY PROWADZENIA WARSZTATÓW:

• interaktywny warsztat z ćwiczeniami, analizą przypadków, dyskusjami i narzędziami do wdrożenia

• możliwość realizacji szkolenia stacjonarnie lub online

SZKOLENIE ADRESOWANE JEST DO:

• specjalistów ds. BHP i HSE
• brygadzistów, liderów zespołów, kierowników zmian, zarządzających zespołami
• wszystkich osób zaangażowanych w tworzenie bezpiecznego środowiska pracy