Co to jest asertywność?

Posted 10 lipca 2018

Aertywność – dlaczego warto być asertywnym?

Czy zastanawiałeś się kiedyś ile razy zamiast otwarcie wyrazić swoje zdanie, wybierałeś drogę na skróty, mówiłeś to, czego oczekują inni?
Jak często zdarzało Ci się dostrajać do rozmówcy, nawet, jeśli nie zgadzałeś się z jego opinią, dla świętego spokoju, dla dobra wzajemnych relacji?
Ile razy unikając bezpośredniej konfrontacji, rezygnując z obrony własnych interesów, ulegałeś presji otoczenia, bo takie były oczekiwania, rodziców, nauczycieli, partnera szefa?
Dzięki treningom asertywności możesz to zmienić!
Możesz wziąć sprawy w swoje ręce, przestać mówić „tak” gdy chcesz powiedzieć „nie”!
Daj sobie prawo do wyrażania swoich poglądów i opinii. Mów innym uczciwie, stanowczo i otwarcie co myślisz, zamierzasz, czujesz, bo przecież każdy człowiek posiada pewne podstawowe prawa, które otoczenie powinno respektować.

Prawa asertywności – jakie są prawa osoby asertywnej?

Najważniejszym indywidualnym prawem człowieka jest jego prawo do bycia sobą. Oznacza to, że każdy może dysponować swoim czasem, energią, dobrami materialnymi oraz układać sprawy osobiste zgodnie z własną wolą i interesem. Różnimy się od siebie, ale mamy to samo prawo – układać swoje stosunki z ludźmi zgodnie z własnymi potrzebami, upodobaniami, wartościami. Prawo człowieka do bycia sobą, to nic innego jak prawo posiadania i obrony własnego terytorium.

5 praw regulujących zachowania asertywne Fensterheim

• Masz prawo do wyrażania siebie, swoich opinii, potrzeb, uczuć – tak długo, dopóki nie ranisz innych.
• Masz prawo do wyrażania siebie – nawet jak rani to kogoś innego – dopóki twoje intencje nie są agresywne.
• Masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb – dopóki uznajesz,
że oni mają prawo odmówić.
• Są sytuacje, w których kwestia praw poszczególnych osób nie jest jasna.
Zawsze jednak masz prawo do przedyskutowania tej sytuacji z drugą osobą.
• Masz prawo do korzystania ze swoich praw.

Jak być asertywnym?

O asertywności, postawach asertywnych zrobiło się głośno w Polsce mniej więcej 20 lat temu. Do dziś temat asertywności nadal wywołuje wiele dyskusji, bo często postawa asertywna mylona jest z postawą atakującą, osobami, które nie mają problemów z obrażaniem czy oskarżaniem innych. Zdarzyło mi się, że proponując Klientom trening asertywności „Asertywność w pracy” – spotkam się z odpowiedzią, my nie mamy problemów z asertywnością, jesteśmy raczej zbyt asertywni.

Czy można być zbyt asertywnym?

Zbyt asertywnym, czyli jakim, aroganckim, agresywnym, oskarżycielskim, nie liczącym się z uczuciami i opiniami innych? Albo manipulantem bo świat
to dżungla, w której rządzi prawo silniejszego i mądrzejszego, dlatego lepiej wygrać
niż przegrać.
Obydwie postawy są zaprzeczeniem asertywności.
Jeśli nie jesteś asertywny to Twoje zachowanie może być oceniane jako:

Zachowanie uległe

Zachowanie uległe charakteryzuje empatia, szacunek do innych i łagodność, ale i rezygnacja z siebie. Ryzykujesz, że ludzie będą nawiązywali z Tobą relacje tylko ze względu na to, że zgadzasz się na ich prośby. Sam czujesz się wykorzystywany. Masz poczucie skrzywdzenia i braku szacunku ze strony osób trzecich. Ciągle robisz coś dla innych, a nie dla siebie. Osiągasz własne cele znacznie później niż gdybyś nie był uległy lub wcale ich nie osiągasz. Osoby uległe komunikują się w charakterystyczny sposób korzystając z typowych zwrotów:
A może…?”
„Czy dałoby się…”,
„Czy mógłbyś…”,
„Nie chcę przeszkadzać, ale..”,
„Przepraszam, ale..”
„No, tak oczywiście rozumiem pana…”

Kiedy zachowujesz się ulegle:

nie utrzymujesz kontaktu wzrokowego, mówisz cicho i niepewnie, pocierasz ręce, jesteś nerwowy
nie prosisz o to, czego chcesz, masz nadzieję, że inni domyślą się czego chcesz
uważasz potrzeby innych ludzi za ważniejsze niż twoje
wyobrażasz sobie, że wszyscy inni ludzie są silni
pozwalasz innym ludziom robić, co chcą
dusisz w sobie uczucia, chowasz żal i urazę
żalisz się jednym na drugich, a nie kierujesz swoich żalów wprost do adresata
uważasz się za słabszego, niż jesteś
dajesz się oszukiwać
wprawiasz ludzi w zmieszanie
zwykle nie osiągasz, czego chcesz
ludzie szubko przyzwyczajają się do ciebie i przestają cię zauważać

Zachowanie agresywne

Zachowanie agresywne charakteryzuje skuteczność i pewność siebie, ale także brak szacunku dla potrzeb innych. Osoby agresywne Wzbudzają strach w innych. Ludzie nie chcą z nimi współpracować, gdyż są nieobliczalni. Niektórzy postrzegają ich jako egoistów, dbających jedynie o zaspokojenie własnych celów. Osiągają to, co chcą, nie licząc się z potrzebami ludzi wokół nich.
Typowe zwroty, od których zaczynają wypowiedzi to:
„Jak nie…, to…”,
„Uważaj, bo…”,
„Musisz…”,
„Ty zawsze…”,
„Ty nigdy…”.

Kiedy zachowujesz się agresywnie:

patrzysz natarczywie, mówisz zaczepnym, natrętnym tonem głosy
wtrącasz się, przerywasz, krytykujesz
żądasz tego, czego chcesz
chcesz wygrać za wszelką cenę bez względu na to, czy się to innym podoba
używasz wszelkich sposobów, żeby uzyskać to, czego chcesz
krzyczysz, zmuszasz, jesteś sarkastyczny, stosujesz przemoc
jesteś destrukcyjny wobec innych
zachowujesz się tak, jak gdybyś tylko ty miał prawa, a inni ludzie nie
wyobrażasz sobie, że masz władzę
zaprzeczasz uczuciom (wypierasz się swoich uczuć)
ludzi zwykle się ciebie boją i nie lubią cię
często zdobywasz to, czego chcesz

Zachowania asertywne wobec osoby agresywnej. Strategie asertywnego radzenia sobie w sytuacji

Etapy wyrażania złości P. Butler
I KROK
udzielanie informacji drugiej osobie o tym, co dzieje się ze mną w związku z jej zachowaniem.
II KROK
wyrażanie uczuć (mówię głośno, ostro, zdecydowanie).
III KROK
przywołanie zaplecza (coś, co ja mogę uczynić aby przerwać niekorzystną dla mnie sytuację. Rodzaj zabezpieczenia przed bezradnością. Jego celem jest obrona moich praw a nie ukaranie drugiej Najbardziej użyteczne zaplecze to kontakt z druga osób, nasze emocje (postawa wobec nie odpowiadającego nam fragmentu rzeczywistości). Poinformowanie kogoś o niepożądanym stanie powoduje zwykle, że osoba zaczyna dążyć do spełnienia naszych pragnień (czyjeś niezadowolenie jest nieprzyjemne i męczące).
IV KROK
skorzystanie z zaplecza (tego, które może zostać zastosowane).

Zachowanie manipulacyjne

Ludzie którzy manipulują innymi są skuteczni, do czasu, aż inni zorientują się, jakie są ich ukryte motywy. Zachowanie manipulacyjne cechuje się brakiem szacunku, dla potrzeb innych, nieszczerością, oraz przedmiotowym traktowaniem ludzi, aby osiągnąć własne cele.
Ciężko powiedzieć jakimi zwrotami posługują się osoby, które manipulują innymi. Właściwie nie ma charakterystycznych zwrotów, używanych przez osoby, które manipulują, gdyż posługują się one wszystkimi możliwymi technikami w nieuczciwy sposób.

Kiedy manipulujesz:

patrzysz w bok, zaciskasz usta, niecierpliwisz się, masz wyraz irytacji lub niedowierzania na twarzy
używasz aluzji, wzdychasz, używasz zachowań niewerbalnych, żeby inni zauważyli
twoje potrzeby
używasz emocjonalnego szantażu, obwiniasz, uwodzisz
zachowujesz uczucia dla siebie, chowasz urazę
jęczysz, przymilasz się, narzekasz, „używasz” innych ludzi
działasz nie wprost, „poza sceną”
zwykle ludzie cię nie lubią i nie mają do ciebie zaufania
czasami osiągasz to, co chcesz
wyrównujesz rachunki za plecami

Podsumowując zachowanie asertywne nie jest uległe, bo polega na respektowaniu własnych praw, samodzielnym ustanawianiu granic swej prywatności i ich obronie. Nie jest agresywne, ponieważ nie narusza granic określonych przez innych ludzi. Nie jest również manipulacyjne, gdyż u jego podstaw leży otwartość i szczerość.

Co to znaczy być asertywnym?

Być asertywnym to znaczy kontrolować swoje zachowanie i nie podejmować prób kontrolowania zachowań innych ludzi.

Cechy osoby asertywnej – kiedy zachowujesz się asertywnie:

masz dobry kontakt wzrokowy z ludźmi, mówisz spokojnym głosem, neutralnym tonem
pewnie prosisz o to, czego chcesz
pragniesz wygranej obu stron, jeśli to możliwe
wierzysz, że wszyscy mają równe prawa, również ty
działasz otwarcie i wprost
działasz pozytywnie wobec innych: mówisz im, co w nich lubisz, mówisz komplementy itp.; mówisz innym, gdy ich zachowanie nie podoba ci się, ale bez niszczenia ich
wyrażasz swoje uczucia
znasz swoje atuty i ograniczenia
rozumiesz swoje uczucia
zwykle jesteś lubiany, a przy tym zwykle osiągasz to, czego chcesz

Asertywność to rodzaj postawy człowieka, który w relacjach z innymi kieruje się zasadą partnerstwa i wzajemnego szacunku. Jeśli jesteśmy asertywni, to lubimy siebie oraz innych i traktujemy ich z godnością. To rzeczywiście owocuje wzrostem zadowolenia z siebie i lepszą jakością życia. Choć asertywność niekoniecznie łączy się z efektywnością rozumianą jako osiąganie założonych sobie celów, to jednak możemy poprzez nią wywierać wpływ na zachowanie innych, i to bez uciekania się do agresji, manipulacji czy ulegania czyjejś presji. Asertywność to dojrzałe i pełne szacunku zachowanie, które na pewno się opłaca. Asertywność to styl życia z dużą świadomością własnego kierunku, celu i własnych potrzeb.

Asertywność – jak się jej nauczyć?

Wypracowanie asertywnych zachowań wymaga wysiłku związanego ze zmianą przyzwyczajeń. Umiejętność bycia asertywnym można w sobie rozwijać!
Doskonałym przykładem są Uczestnicy naszych treningów asertywności!
Zapraszamy!