Odporność psychiczna lidera – krótka historia
Niedawno miałam okazję poznać dwie liderki: Marię i Monikę. Obydwie pracują w tej samej firmie, w dziale sprzedaży. Miejsce, w którym są zatrudnione, podobnie jak wiele innych dotknęły skutki pandemii. Pojawiły się problemy z klientami i generowaniem obrotów. Nieoczekiwanie zarząd firmy podjął decyzję o połączeniu z nowym partnerem biznesowym. Wiązało się to z wieloma zmianami, takimi jak połączenie zespołów sprzedażowych, praca w systemie hybrydowym, wreszcie „podzielenie” się rynkiem i klientami.
Maria czuła, że zawładnęły nią emocje, nie miała motywacji, by uczestniczyć w spotkaniach zespołowych, ani by myśleć nad nową strategią sprzedaży. Czuła, że to niesprawiedliwe, zbudowała sobie silny zespół, a teraz musi zaczynać od nowa. Dodatkowo widziała reakcje pracowników, ich oburzenie m.in. perspektywą zmiany systemu prowizyjnego. Mówiła im, że to konieczność, siła wyższa. Że niewiele mogą zrobić. Próbowała jakoś się trzymać, ale dużo ją to kosztowało. W domu kładła się spać i nawet nie chciało jej się rozmawiać z mężem. W pracy nie miała siły na dyskusje i przekonywanie ludzi do swoich racji.
Monika odebrała tę sytuację w nieco inny sposób. Na początku sama poczuła lęk o przyszłość swoją i zespołu, trochę szkoda jej było tego, co wspólnie osiągnęli. Po kilku dniach ochłonęła i przeanalizowała sytuację. Zrozumiała, że nie ma wpływu na decyzję zarządu. Skupiła się na tym, co ona sama może zrobić. Dużo rozmawiała z pracownikami ze swojego zespołu. Czasami było jej trudno, czuła przypływ emocji, ale wiedziała, że to właśnie ona ma być opanowana, aby nie zarażać innych negatywnym myśleniem. Robiła plany, zachęcała i działała.
Nie było jej łatwo, ale czuła i wiedziała, że poradzi sobie w tej sytuacji. W końcu „rzeczy dzieją się po coś”. Wierzyła, że to doświadczenie czegoś ją nauczy.
A jak jest z tobą? W sytuacji, gdy coś się zmienia, gdy dzieje się coś nieprzewidywalnego, jesteś bardziej jak Maria czy Monika?
Odporność psychiczną można porównać do bańki ochronnej, która jest niewidoczna, a każdy z nas ją posiada. To swego rodzaju bariera ochronna. Jeśli są szczelna, to pojawiające się trudności nie działają na nas tak silnie. Jeśli mają pęknięcia, wszystko trafia do nas bezpośrednio, ze zdwojoną siłą. Dlatego wyróżniamy osoby o wysokim poziomie odporności psychicznej oraz osoby wrażliwe psychiczne. Nie ma ludzi nieodpornych psychicznie.
Poziom wrażliwości to bardzo subiektywne kryterium. Może być tak, że np. masz pewną wrażliwość emocjonalną, ale nie czujesz w codziennym życiu, aby ci to przeszkadzało. I to jest jak najbardziej w porządku. Nie musisz się zmieniać. To twoje potrzeby będą decydowały o tym czy chcesz zwiększać poziom odporności psychicznej. Kluczowe jest to, że nie ma osób nieodpornych psychicznie, są osoby wrażliwe psychicznie.
Przedstawiona koncepcja opiera się na naukowej analizie odporności psychicznej. Opisana została dokładnie przez Douga Strycharczyka oraz Petera Clougha w książce „Odporność psychiczna. Strategie i narzędzia rozwoju”.
Autorzy wymieniają cztery filary odporności psychicznej ujęte w modelu 4C:
- pierwszy to wyzwanie (challenge), czyli postrzeganie życiowych wyzwań jako szansy;
- drugi to pewność siebie (confidence), oznacza wysoki poziom wiary w swoje możliwości;
- trzeci to zaangażowanie (commitment), czyli wytrwałość w realizowaniu zadań;
- czwarty to poczucie wpływu/kontrola (control), czyli przekonanie o tym, że mam wpływ na swój los.[1]
Dlaczego odporność psychiczna jest ważna?
- Badania prowadzone w środowiskach biznesowych, edukacyjnych i sportowych nieustannie wskazują, że odporność psychiczna jest bezpośrednio związana z wydajnością. Badane osoby są bardziej efektywne, wykonują więcej pracy, która ma lepszą jakość. W sferze edukacji występuje przejrzysta zależność pomiędzy odpornością psychiczną o zdawalnością egzaminów i testów na wszystkich poziomach edukacyjnych. Okazuje się, że 20% odchyleń efektywności danej osoby zdającej egzaminy może być przypisane poziomowi jej odporności psychicznej.
- Osoby o wysokiej odporności psychicznej przyjmują podejście „dam radę”, w związku z czym istnieje ewidentny dowód na to, że im wyższy poziom odporności psychicznej, tym chętniej dana osoba zaangażuje się działania, w których uczestniczy (zadając pytania, angażując się w dyskusje, zgłaszając się na ochotnika do przeprowadzenia różnorodnych zadań itd.). Osobom takim znacznie łatwiej jest zaakceptować zmianę, dostrzec aspekty pozytywne tam, gdzie inni widzą tylko negatywne, a także chętniej zaakceptować odpowiedzialność.
- Osoby o wysokiej odporności psychicznej są bardziej pozytywnie nastawieni do świata, postrzegają niepowodzenia w kategorii lekcji, z których mogą wyciągnąć wnioski.
- Badani lepiej radzą sobie z presją i stresem.
- Mają lepsza jakość snu.
- Jakie korzyści osiągniesz dzięki wzmacnianiu odporności?
- Łatwiej będzie ci przyjąć postawę „dam radę”. Nawet wtedy, gdy towarzyszyć temu będą niesprzyjające okoliczności.
- Chętniej weźmiesz udział w dyskusjach, będziesz bronił swojego stanowiska, nawet w obliczu autorytetów.
- Łatwiej zaadaptujesz się do zmian, możesz nawet zacząć je inicjować, stać się ambasadorem zmian w twojej firmie i życiu.
- Będziesz bardziej świadomy swoich emocji, dzięki czemu zaczniesz reagować na wydarzenia w adekwatny sposób, nie będziesz reagował automatycznie.
- Łatwiej ci będzie obronić się przed atakiem i agresją.
- Porażki uznasz za coś, co jest wpisane w życie. Popełnienie błędu nie będzie zatrzymywało cię w miejscu.
- Będziesz dokładnie wiedział, co jest twoim celem i jak go zrealizować.
- Parametry i cyfry przestaną zniechęcać cię do realizacji zadania.
- Uzyskasz większy spokój wewnętrzny.
- Staniesz się zdrowszy.
- Będziesz mieć lepszy sen.
Oto 7 strategii budowania odporności psychicznej:
- Budowanie samoświadomości.
- Budowanie pozytywnego myślenia opartego na faktach, nie na interpretacjach.
- Budowanie pozytywnego obrazu siebie oraz wizji siebie w przyszłości.
- Wyznaczanie celów.
- Adaptacja do zmian, rozumienie zmian, poszukiwanie szans
w zmianach i trudnościach. - Dbanie o relacje.
- Dbanie o siebie (ciało i duch).
[1] Opis modelu 4C pochodzi z: Doug Strycharczyk, Peter Clough „Odporność psychiczna. Strategie i narzędzia rozwoju”, GWP, 2017, str.13
Zainteresowanych wzmocnieniem odporności psychicznej zapraszamy na szkolenie:
Radzenie sobie ze stresem – siła i odporność lidera. Zarządzania zespołami w warunkach zmiany, stresu, pod presją
prowadzone przez autorkę artykułu – licencjonowanego konsultanta MTQ48.
Autor artykułu:
Trenerka z jedenastoletnim doświadczeniem w pracy warsztatowej, coach, certyfikowana konsultantka DISC D3. Specjalizuje się w temacie odporności psychicznej, jest licencjonowanym konsultantem MTQ48. Posiada 12 letnią praktykę w zarządzaniu.
Autorka doskonałego narzędzia wspierającego menedżerów – pierwszej w Polsce mobilnej aplikacji – PORADNIK MŁODEGO MENEDŻERA, zawierającej schematy postepowania w codziennych sytuacjach menedżerskich.
Tutaj znajdziesz powiązane tematycznie artykuły:
Profesjonalna obsługa klienta
Telefoniczna obsługa klienta
Satysfakcja klienta