Ochrona wynagrodzenia za pracę w 2019 roku
Z dniem 1 stycznia 2019 r. wszedł w życie nowy przepis, art. 833 § 21 KPC (kodeksu postępowania cywilnego). Nakazuje on odpowiednie stosowanie regulacji zawartej w art. 87 i art. 871 KP do wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania albo stanowiących jedyne źródło dochodu dłużnika będącego osobą fizyczną. Specjalną ochroną zostaje objęte wynagrodzenie za pracę.
Zasady dokonywania potrąceń z wynagrodzenia za pracę
W art. 87 i 871 KP uregulowane zostały zasady dokonywania potrąceń z wynagrodzenia za pracę należnego pracownikom. Pierwszy z tych przepisów ustanawia m.in. kolejność dokonywania potrąceń w zależności od rodzaju potrącanej wierzytelności. Określa on również granice wysokości wynagrodzenia, poniżej których dokonywanie potrąceń z wynagrodzenia jest zabronione. Natomiast na mocy art. 871 KP ustanowiona została kwota wolna od potrąceń.
W konsekwencji wejścia w życie art. 833 § 21 KPC, kodeksowe zasady dokonywania potrąceń znajdują odpowiednie zastosowanie m.in. do wynagrodzenia należnego zleceniobiorcom. Ważne, żeby miało ono charakter powtarzający się i stanowiło ich jedyne źródło utrzymania.
Potrącenia z wynagrodzenia
Potrąceń z wynagrodzenia należnego zleceniobiorcy należy dokonywać w następującej kolejności:
1) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych;
2) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
3) zaliczki pieniężne udzielone zleceniobiorcy;
4) kary pieniężne wynikające z umowy zlecenia lub przepisów kodeksu cywilnego.
Granice dokonywania potrąceń z wynagrodzenia zleceniobiorcy
Potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach:
1) w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych – do wysokości 3/5 wynagrodzenia;
2) w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych – do wysokości 1/2 wynagrodzenia.
Potrącenia z wyżej wymienionych tytułów nie mogą w sumie przekraczać połowy wynagrodzenia, a łącznie z potrąceniami w przypadku egzekucji świadczeń alimentacyjnych – 3/5 wynagrodzenia.
Kwoty wolne od potrąceń
Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia należnego zleceniobiorcy w wysokości:
1) minimalnego wynagrodzenia za pracę – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
2) 75% wynagrodzenia określonego w pkt 1 – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych zleceniobiorcy;
3) 90% wynagrodzenia określonego w pkt 1 – przy potrącaniu kar pieniężnych.
Potrącenia z wynagrodzenia 2019 – problem praktyczny
Jak ustalić kwotę wolną od potrąceń, gdy iloczyn faktycznie przepracowanych w danym miesiącu godzin i wynikającej z umowy stawki godzinowej jest niższy od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Tu pojawia się praktyczny problem z ustaleniem kwoty wolnej od potrąceń.
Innymi słowy, chodzi o rozstrzygnięcie kwestii, do jakiej kwoty można dokonać potrącenia z wynagrodzenia zleceniobiorcy, którego liczba przepracowanych w danym miesiącu godzin pomnożona przez stawkę godzinową jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (w roku 2019 jest to kwota: 2.250 zł).
W doktrynie dominujące wydaje się być stanowisko zgodnie z którym, w tego typu sytuacji kwotę wolną od potrąceń należy ustalić w sposób proporcjonalny do ilości faktycznie przepracowanych godzin.
Stosujemy w tym zakresie proporcję na zbliżonych zasadach, jak w przypadku ustalania kwoty wolnej od potrąceń dla pracownika zatrudnionego na część etatu, zgodnie z art. 871 § 2 KP. (Por. odpowiedź Ministerstwa Sprawiedliwości z dnia 19.12.2018 r. w sprawie potrąceń z przychodów zleceniobiorców po zmianach od 2019 r., Rzeczpospolita z dnia 3.01.2019 r.).
Potrącenia z wynagrodzenia za pracę przykłady
Przykład:
Ustalony na zasadach art. 130 KP nominał czasu pracy dla danego miesiąca wynosi 176 godzin (22 dni pracy x 8 godzin).
Zleceniobiorca przepracował w tym miesiącu 132 godziny.
Kwota wolna od potrąceń niealimentacyjnych wyniesie:
132 godziny : 176 godzin = 0,75 etatu
2.250 zł x 0,75 = 1.687,50 zł
Tym samym, kwota wolna od potrąceń niealimentacyjnych wyniesie 3/5 powyżej wyliczonej kwoty, czyli:
3/5 x 1.687,50 = 1.012,50 zł
Sprawdź również inne nasze szkolenia dla pracodawców
Autor artykułu: dr Piotr Wąż
Uznany ekspert i autor licznych artykułów i komentarzy do Prawa Pracy. Wieloletni prawnik Państwowej Inspekcji Pracy i członek Komisji Prawnej Głównego Inspektora Pracy.
Wykładowca OSiI Effect, autor popularnego cyklu szkoleń i wielu innych propozycji szkoleń z Prawa Pracy i BHP:
Kontrowersje i trudne przypadki z zakresu bhp i prawa pracy
60 kazusów prawa pracy dla menedżerów
Tutaj znajdziesz inne ciekawe artykuły:
Dyskryminacja i mobbing w miejscu pracy
Ustawa o związkach zawodowych
Przechowywanie akt osobowych
